Moet je per se muziektheorie kennen?
Kennis van muziektheorie is niet essentieel voor het maken van muziek - er zijn talloze voorbeelden van, zoals David Bowie of Eric Clapton, die nooit muziektheorie hebben geleerd.
Maar men moet toegeven dat dergelijke kennis van groot voordeel is bij het componeren of het spelen met andere muzikanten in een band. Ze versnellen het compositieproces enorm en stellen ons in staat om met andere muzikanten in dezelfde "taal" te communiceren.
Het is veel gemakkelijker om tegen een gitarist te zeggen: "Speel alsjeblieft een G mineur" dan te zeggen: "Speel het akkoord op de derde fret van de zesde snaar, maar niet het vrolijke, maar het droevige!".
Een van de belangrijkste begrippen zijn akkoorden, de basisbouwstenen van elk lied. Er zijn veel verschillende soorten akkoorden die verschillende stemmingen en karakters hebben. Wanneer deze slim worden gecombineerd, ontstaat de harmonie van het lied.
Bijpassend: Tritone - Waarom het interval van de duivel zo speciaal is
Wat zijn akkoorden in de muziek?
Een akkoord is een groep van ten minste drie verschillende noten die samen worden gespeeld en harmoniëren. Ze worden gevormd door vaste intervallen van de grondtoon.
De noten van een akkoord kunnen tegelijkertijd (drieklank) of na elkaar (arpeggio) worden gespeeld en een volle, harmonische klank opleveren.
De combinatie van noten in een akkoord geeft het een uniek karakter en onderscheidt het van andere akkoorden. Ze vormen een essentieel element van elke muziekstijl: ze vormen de basis van de meeste liedjes en worden gebruikt om ritme, harmonie en melodie te creëren.
Akkoorden worden gespeeld op verschillende instrumenten zoals gitaren, piano's en orgels - in feite op elk instrument dat meerdere noten tegelijk kan spelen (polyfonie) - en kunnen worden gebruikt om verschillende stemmingen te creëren, van vrolijk en vrolijk tot droevig en nadenkend.
Wat zijn intervallen?
➔ Klik hier voor het gedetailleerde artikel over intervallen
In muziek is een interval de afstand tussen twee noten. Het is de maat voor het verschil in toonhoogte tussen twee noten en wordt uitgedrukt in halve tonen (ook halve tonen genoemd) of in hele tonen (ook tonen genoemd).
Akkoorden ontstaan altijd door het combineren van verschillende intervallen.
Zo is de afstand tussen twee opeenvolgende toetsen (wit of zwart) op een piano één halve toon. De afstand tussen twee opeenvolgende witte toetsen is twee halve tonen (behalve tussen E en F en tussen B en C).
Intervallen spelen een belangrijke rol in muziektheorie en compositie, omdat ze de relaties tussen verschillende tonen bepalen en helpen bij het creëren van melodieën, harmonieën en akkoordprogressies.
Je kunt meer lezen over intervallen, stappen en harmonieën in mijn artikel over muzikale cadensen.
Er zijn in totaal 13 verschillende soorten intervallen:
- Unison: de afstand tussen twee noten van dezelfde toonhoogte, d.w.z. 0
- Kleine secondeDe afstand tussen twee opeenvolgende toetsen op een piano.
- Grote tweede: twee halve tonen
- Kleine terts: drie halve tonen
- Grote terts: vier halve tonen
- Perfecte vierde: vijf halve tonen
- Kleine kwint: zes halve tonen
- Perfecte vijfde: zeven halve tonen
- Kleine sext/vergrote kwint: acht halve tonen
- Grote zesde: negen halve tonen
- Kleine septiem: tien halve tonen
- Grote Septime: elf halve tonen
- Octave: twaalf halve tonen
Elk type interval heeft zijn eigen klank en wordt in verschillende muzikale contexten gebruikt om verschillende effecten te bereiken. Intervallen zijn van groot belang voor muzikale compositie en vormen een belangrijk onderdeel van de muziektheorie.
Een voorbeeld: een kleine seconde klinkt dissonant en kan worden gebruikt om spanning of angst te creëren. Een perfect voorbeeld hiervan is de muziek bij de film Jaws, waar voortdurend kleine seconden worden gespeeld om de muziek griezelig te maken.
De muziek van "Happy Birthday" daarentegen maakt gebruik van grote secundes en kwarten, die veel vrolijker en meer ontspannen klinken. Hier wordt duidelijk hoezeer de intervallen de stemming van het lied beïnvloeden.
Triade
Een drieklank is een soort akkoord dat bestaat uit drie noten. Ze worden gelijktijdig gespeeld en van elkaar gescheiden door nauwkeurig bepaalde intervallen.
Drieklanken spelen een belangrijke rol bij het creëren van harmonie en het bepalen van de toonsoort van een muziekstuk. Ze kunnen ook in verschillende omkeringen worden gespeeld, d.w.z. dat de volgorde van de noten kan worden omgekeerd om verschillende harmonische mogelijkheden te creëren.
Belangrijk: De klank van een akkoord kan worden beïnvloed door de context waarin het wordt gebruikt. Een mineurakkoord kan bijvoorbeeld droevig klinken in het ene nummer, maar spannend of mysterieus in een andere context. Hetzelfde geldt voor majeurakkoorden.
Uiteindelijk hangt de emotionele impact van een akkoord af van de combinatie van intervallen, ritme, melodie en harmonie die in een muziekstuk wordt gebruikt.
Majeur akkoorden
De meest voorkomende drieklank is de major triad, die bestaat uit een basic, een major third en een fifth.
De klank van een majeur akkoord wordt meestal omschreven als helder, vrolijk en triomfantelijk. Het geeft een gevoel van stabiliteit en vastberadenheid. Majeurakkoorden worden vaak gebruikt in vrolijke en optimistische muziek en kunnen gevoelens van geluk en opwinding oproepen.
Kleine akkoorden
Daarentegen wordt een kleurakkoord gevormd uit een basisch, een lagere terts en een vijfde.
Deze combinatie van intervallen geeft een droevige, gespannen en onopgeloste klank. Daarom worden mineurakkoorden vaak gebruikt in muziek die verdriet, zelfreflectie of een meer contemplatieve stemming uitdrukt.
Gedimde akkoorden
Een verminderd akkoord bestaat uit een basisch, een lagere terts en een verminderde kwint.
De klank van een verminderde drieklank is gespannen, instabiel en dissonant. Deze combinatie van intervallen creëert spanning en de behoefte aan resolutie. Daarom worden verminderde akkoorden vaak gebruikt in muziek om dramatische momenten te creëren en spanning op te bouwen.
Overdreven akkoorden
Een geaugmenteerde drieklank bestaat uit een basis, een grote terts en een vergrote kwint.
De klank van een verhoogde drieklank wordt gekenmerkt door zijn helderheid, harmonische complexiteit en verrassingseffect. Het kan een uniek of dramatisch element toevoegen aan een muziekstuk.
Seventh Chords
Een viertonig akkoord is een akkoord dat bestaat uit vier verschillende tonen. Het bestaat uit één van de bovengenoemde drieklanken + een andere toon.
De meest voorkomende viertonige akkoorden in de westerse muziek zijn septiemakkoorden, die bestaan uit een grondtoon, een terts, een kwint en een septiem. Deze akkoorden kunnen majeur, mineur, verhoogd of verlaagd zijn, en elk type septiemakkoord heeft zijn eigen klank en gevoel.
Dit zijn de 4 meest gebruikte septiemakkoorden:
- Majeur septiem akkoord: majeur akkoord + majeur septiem
- Groot klein septiemakkoord: mineurakkoord + grote septiem
- Mineur majeur septiem akkoord: majeur akkoord + kleine septiem
- Mineur septiem akkoord: mineur akkoord + mineur septiem
Ze zijn een zeer belangrijk onderdeel van jazzmuziek, en hun klank en gevoel kunnen de algemene stemming van een muziekstuk aanzienlijk beïnvloeden. Septa-akkoorden klinken complexer en harmonisch rijker dan eenvoudige majeur- of mineurakkoorden - maar ze zijn ook veel moeilijker te spelen!
Akkoorden voor Rock'n'Roll
Powerakkoorden zijn een type akkoord dat vaak gebruikt wordt in rock, punk of metal. Ze bestaan alleen uit de grondtoon en de kwint - de terts wordt dus weggelaten. Hierdoor ontstaat een akkoord dat noch majeur noch mineur is, maar neutraal en dubbelzinnig klinkt.
Power chords worden vaak gespeeld op elektrische gitaren met distortion en hoog volume om een krachtig en agressief geluid te creëren. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met handgedempte of open snaarritmes en worden vaak gebruikt om een stuwend, energiek geluid te creëren.
Omdat power chords alleen uit de grondtoon en een kwint bestaan, zijn ze gemakkelijk te spelen en kunnen ze gemakkelijk op en neer worden getokkeld op de gitaarhals. Dit maakt ze vooral populair bij gitaarbeginners die een krachtig en agressief geluid in hun muziek willen creëren.
Combinatie van akkoorden bij het componeren
Je hebt nu de belangrijkste akkoorden geleerd - nu is het tijd om ze te combineren om liedjes te componeren.
Ik heb al eerder gezegd dat de klank, of liever het effect van akkoorden varieert naargelang de context. Maar waarom eigenlijk? C groot is toch duidelijk C groot?
Nou, dat is maar de halve waarheid. We moeten kijken naar de sleutel van het lied om de "muzikale context" te begrijpen, want elke sleutel heeft verschillende stappen. Deze stappen vertegenwoordigen de positie van de noot ten opzichte van de hele toonladder.
Elk niveau heeft zijn eigen naam en wordt weergegeven door Romeinse cijfers:
- I: Tonic
- II: Subdominante parallel
- III: Dominante parallel
- IV: Subdominant
- V: Dominant
- VI: Tonische parallel
- VII: Toonaangevend
- VIII: Tonic (zoals I)
De belangrijkste stadia zijn de Tonic (I), de dominante (V) en de subdominant (IV).
Dus een C majeur is de tonica als we in de toonsoort C majeur zijn. Maar als we in de toonsoort van G-groot staan, is C-groot de subdominant en G-groot de tonica. Als subdominant heeft C-groot dus een heel ander effect op de luisteraar dan als tonica.
Als voorbeeld: In de C majeur schaal is het C majeur akkoord de tonica, F majeur is de subdominant (4e graad) en G majeur is de dominant (5e graad). In de G majeur toonladder is G majeur de tonica, C majeur is de subdominant (IV) en D majeur is de dominant (V).
De combinatie van deze 3 stappen, d.w.z. de akkoordenreeks I, IV, V, klinkt altijd goed en is daarom in duizenden liedjes gebruikt.
Lees nu verder: